جولین آسانژ، بنیانگذار ۳۹ ساله وبسایت ویکیلیکس که با انتشار اسناد محرمانه سیاسی و دیپلماتیک آتشی در خرمن دیپلماتها و سیاستمداران دنیا افکنده، پیش از بازداشت در لندن، یادداشتی نوشت که در وبسایت «استرالین» منتشر شد. ترجمه متن کامل این یادداشت را در ادامه بخوانید.
به پیامرسانی که حامل واقعیتهای تلخ است شلیک نکنید؛ ویکیلیکس شایسته حمایت است، نه تهدیدات و حملات
در سال ۱۹۵۸ روپرت مرداک (سرمایهگذار بزرگ رسانهای) که در آن زمان مالک و سردبیر روزنامه آدلاید نیوز بود، در جایی نوشت: «در نبرد میان واقعیت و محرمانگی، به نظر میرسد همواره واقعیت است که پیروز میشود و این پیروزی اجتنابناپذیر است.»
این دیدگاه او شاید متاثر از دیدگاههای پدرش کیث مرداک بود، که در زمانهای که نیروهای استرالیایی بیجهت توسط فرماندهان بیکفایت انگلیسی در ساحل گالیپولی قربانی میشدند، جسورانه به این اقدام اعتراض کرد. انگلیسیها تلاش کردند تا او را سرکوب کنند و مانع انعکاس نظراتش شوند، اما کیث مرداک سکوت نکرد و تلاشهایش سرانجام باعث پایان یافتن فجایع گالیپولی شد.
تقریبا یک قرن بعد، ویکیلیکس هم بدون هیچگونه هراسی، تنها واقعیتهایی را منتشر میکند که باید منتشر شوند و در دسترس عموم مردم قرار گیرند.
من در شهر کویینزلند (در استرالیا) بزرگ شدم؛ جایی که مردم صریح و بیپرده سخن میگویند و از بیان دیدگاههای خود ابایی ندارند. به دولتهای بزرگ امروز نمیتوان اعتماد کرد و اگر با دقت فعالیتهای آنها را زیر نظر نگیرید، به سادگی آلوده به انواع فساد میشوند. روزهای سیاه فساد در دولت کویینزلند به خوبی نشان میدهد زمانی که سیاستمداران جلوی انتشار واقعیتها در رسانهها را میگیرند، چه فجایعی به بار میآید.
“این گردبادی که امروز ویکیلیکس را در کام خود کشیده، مهر تاییدی است بر نیاز مبرم به دفاع از حق همه رسانهها برای افشای واقعیت”
من این تجارب و مشاهدات را از یاد نبردهام. ویکیلیکس برای پاسداری از همین ارزشهای اساسی تاسیس شد. ایده راهاندازی ویکیلیکس که در استرالیا به ذهنم رسید، چیزی جز بهرهگیری از تکنولوژی برای یافتن راههای انتشار و گزارش واقعیتها نبود.
ویکیلیکس نوع جدیدی از روزنامهنگاری را پدید آورد: روزنامهنگاری علمی. ما با دیگر مراکز رسانهای همکاری میکنیم تا خبرها را به دست مردم برسانیم و نیز به آنها اثبات کنیم که این خبرها واقعیت دارند. روزنامهنگاری علمی به شما این امکان را میدهد که یک گزارش خبری را بخوانید و سپس تنها با یک کلیک، سند اصلی را که این گزارش بر اساس آن نوشته شده، روی اینترنت بیابید. به این ترتیب شما میتوانید قضاوت درستی داشته باشید: آیا این گزارش، دربرگیرنده واقعیتها است؟ آیا روزنامهنگار در گزارش واقعیتها دقت لازم را داشته؟
جوامع دموکراتیک به رسانههایی قدرتمند نیاز دارند و ویکیلیکس فقط یکی از این رسانههای قدرتمند است. رسانهها دولتها را وادار میکنند که صادقانه رفتار کنند. ویکیلیکس تا امروز برخی حقایق تلخ پیرامون جنگ عراق و افغانستان و نیز انواع گوناگون فساد در میان سیاستمداران بلندپایه کشورهای مختلف را افشا کرده است.
برخی گفتهاند که من یک فعال ضد جنگ هستم. جهت اطلاع باید بگویم که اینطور نیست. کشورها در بعضی مواقع باید وارد جنگ شوند و به نظر من جنگ در برخی موارد توجیهپذیر است. اما هیچ چیزی بدتر و بیرحمانهتر از این نیست که دولتی برای آغاز جنگ به مردم خود دروغ بگوید، و بعد از همان شهروندان بخواهد که جان و مال خود را فدا کنند تا این دروغها همچنان به پیشتازی خود ادامه دهند. اگر جنگی توجیهپذیر است، واقعیت را به مردم بگویید و بگذارید آنها تصمیم بگیرند که از آن حمایت کنند یا نه.
“نخستوزیر استرالیا و هیلاری کلینتون حتی یک کلمه هم در انتقاد از دیگر سازمانهای رسانهای بر زبان نیاوردهاند، به این دلیل ساده که گاردین، نیویورکتایمز و اشپیگل، قدیمی و بزرگاند، در حالی که ویکیلیکس، جوان و کوچک است”
اگر گزارشهای منتشر شده پیرامون جنگ افغانستان یا عراق را خوانده باشید – چه اسناد سفارتخانههای آمریکا که در ویکیلیکس منتشر شده، چه گزارشهایی که بر مبنای این اسناد نوشته شده – به سادگی درمییابید که گزارش آزادانه این واقعیتها تا چه اندازه برای رسانهها اهمیت دارد.
ویکیلیکس تنها جایی نیست که اسناد سفارتخانههای آمریکا در آن منتشر شده. رسانههای دیگری هم مانند گاردین در انگلیس، نیویورکتایمز در آمریکا، الپاییس در اسپانیا، اشپیگل در آلمان و … هم این اسناد را منتشر کردهاند. با این حال این ویکیلیکس است که در نقش هماهنگکننده برای دیگر گروههای رسانهای ظاهر شده و به همین خاطر است که آماج شدیدترین حملات و سنگینترین اتهامات دولت آمریکا و همپیمانانش قرار گرفته است.
من متهم به «خیانت به میهن» شدهام، با اینکه من شهروند استرالیا هستم، نه آمریکا. چندین مکالمه تلفنی بسیار جدی در آمریکا انجام شده که در آنها خواستار «از بین بردن» من توسط نیروهای ویژه آمریکایی شدهاند. سارا پیلن میگوید من باید «مانند اسامه بن لادن، دستگیر و کشته» شوم و جمهوریخواهان طرحی به سنا بردهاند که مرا به عنوان «تهدیدی فراملی» اعلام کنند تا حذف من آسانتر شود.
یکی از مشاوران نخستوزیر کانادا رسما در تلویزیون ملی این کشور خواستار ترور من شد. یک بلاگر آمریکایی گفت پسر ۲۰ ساله من که در استرالیا زندگی میکند، باید ربوده شود و مورد اذیت و آزار قرار گیرد. همه اینها هیچ دلیلی ندارد، جز اینکه میخواهند من از ادامه این ماجرا صرفنظر کنم.
استرالیاییها باید از ابراز احساسات مشابه توسط جولیا گیلارد (نخستوزیر استرالیا) و اعضای دولتش شرمگین باشند؛ اظهارات آنها واقعا ننگین و مشمئزکننده بود. به نظر میرسد اعضای متنفذ دولت استرالیا کاملا مطیع امر مقامات ایالات متحدهاند و حتی حاضرند تا جایی پیش بروند که پاسپورت استرالیاییام را باطل کنند، یا حامیان و هواداران ویکیلیکس را تحت تعقیب و آزار قرار دهند. دادستان کل استرالیا همه تلاش خود را کرده است تا به آمریکاییها در انتقال من به آن کشور کمک کند.
“اعضای متنفذ دولت استرالیا کاملا مطیع امر مقامات ایالات متحدهاند و حتی حاضرند تا جایی پیش بروند که پاسپورت استرالیاییام را باطل کنند، یا حامیان و هواداران ویکیلیکس را تحت تعقیب و آزار قرار دهند”
نخستوزیر استرالیا و هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا حتی یک کلمه هم در انتقاد از دیگر سازمانهای رسانهای بر زبان نیاوردهاند، به این دلیل ساده که گاردین، نیویورکتایمز و اشپیگل، قدیمی و بزرگاند، در حالی که ویکیلیکس، جوان و کوچک است. ما توسریخوریم. دولت گیلارد تلاش میکند به سمت کسی که پیامرسان بود شلیک کند، چون نمیخواهد که واقعیتها برملا شود؛ از جمله اطلاعات مرتبط با معاملات سیاسی و دیپلماتیک دولت خودش.
آیا دولت استرالیا نسبت به این همه تهدیدات خشونتآمیزی که آشکارا علیه من و پرسنل ویکیلیکس وجود دارد واکنش نشان داده است؟ شاید فکر کنید نخستوزیر استرالیا از شهروندش در برابر چنین تهدیداتی حمایت خواهد کرد، اما سخت در اشتباهید. در مورد من، فقط ادعاهای غیرقانونی اثباتنشده بود که مطرح شد. نخستوزیر و دادستان کل باید وظایفشان را بدون هراس و با وجدان انجام دهند، اما آنها فقط میخواهند خودشان را از مخمصه برهانند. از آنها آبی برای ما گرم نخواهد شد.
هرگاه ویکیلیکس واقعیتهایی را درباره بدرفتاریها یا نقض قوانین صورت گرفته از سوی مراکز آمریکایی منتشر میکند، سیاستمدران استرالیایی بلافاصله با وزارت خارجه آمریکا همصدا میشوند: «شما زندگی انسانها را در معرض خطر قرار میدهید! امنیت ملی! شما نیروهای نظامی را در معرض خطر قرار میدهید!» و جالب اینکه بعد از آن میگویند هیچ نکته مهمی در اسناد منتشر شده در ویکیلیکس وجود ندارد. بالاخره نمیتواند هر دوی اینها باشد، تکلیف خودتان را روشن کنید.
ویکیلیکس ۴ سال است که اسنادی را منتشر میکند. در طول این ۴ سال چندین جابجایی در قدرت رخ داده و تا جایی که میدانیم به کسی آسیبی نرسیده. اما آمریکا، با اجازه ضمنی و همراهی دولت استرالیا، تنها در چند ماه گذشته هزاران نفر را کشته است.
“هیچ چیزی بدتر و بیرحمانهتر از این نیست که دولتی برای آغاز جنگ به مردم خود دروغ بگوید، و بعد از همان شهروندان بخواهد که جان و مال خود را فدا کنند تا این دروغها همچنان به پیشتازی خود ادامه دهند”
رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا در نامهای به کنگره تایید کرده است که هیچ متد اطلاعاتی یا هیچ منبع اطلاعاتی با انتشار اسناد جنگ افغانستان فاش نشده یا به خطر نیفتاده است. پنتاگون اعلام کرده هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد گزارشهای ویکیلیکس منجر به آسیب دیدن کسی در افغانستان شده است. ناتو در کابل به سیانان گفته حتی یک نفر را هم پیدا نکرده که نیازمند محافظت باشد. وزارت دفاع استرالیا هم همین را اعلام کرده است. هیچ یک از نیروها یا منابع استرالیایی با اسنادی که ما منتشر کردیم، متحمل خسارتی نشدند.
اما آنچه ما منتشر کردیم، بسیار بسیار پراهمیت بود. اسناد دیپلماتیک ایالات متحده، بازگوکننده واقعیتهایی تکاندهنده است:
- ایالات متحده در اقدامی که نقض بارز معاهدات بینالمللی است، از دیپلماتهای خود خواست که اطلاعات و حتی وسایل شخصی (از جمله DNA، اثر انگشت، اسکن عنبیه چشم، کارتهای اعتباری و شمارههای تماس، رمزهای عبور اینترنتی و عکس کارتهای شناسایی) مقامات سازمان ملل و گروههای حقوق بشری را بدزدند. شاید حتی دیپلماتهای استرالیایی سازمان ملل هم هدف چنین اقداماتی بوده باشند.
- ملک عبدالله، پادشاه عربستان از آمریکا خواسته است که به ایران حمله کند.
- مقامات اردن و بحرین خواستار متوقف ساختن برنامه هستهای ایران از هر راه ممکن شدند.
- مشارکت انگلیس در جنگ عراق برای حفاظت از «منافع آمریکا» بود.
- سوئد به صورت پنهانی عضو ناتو است و اطلاعات آمریکا از طریق پارلمان این کشور به دست میآید.
- آمریکا سخت در تلاش است تا کشورهای دیگر را متقاعد کند که زندانیان گوانتانامو را تحویل بگیرند. باراک اوباما گفت تنها در صورتی ملاقات با رییسجمهور اسلوونی را میپذیرد که این کشور یکی از زندانیان را تحویل بگیرد. به یکی از کشورها میلیونها دلار داده شد تا بازداشتشدگان را تحویل بگیرد.
دادگاه عالی ایالات متحده در اسناد خود متذکر شده که «تنها رسانههای آزاد و بدون محدودیت میتوانند مانع از بروز تقلب و فساد در دولت شوند.» این گردبادی که امروز ویکیلیکس را در کام خود کشیده، مهر تاییدی است بر نیاز مبرم به دفاع از حق همه رسانهها برای افشای واقعیت.


نظرات شما عزیزان: